به نقل از «تسنیم»

مصاحبه|انقلاب تونس حاکمیت شبه استعماری را سرنگون کرد/ وجود بسترهای همکاری ایران و تونس

تاریخ انتشار: ۱۷ بهمن ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۲۶۵۰۶۵۷

یک کارشناس تحولات شمال آفریقا بسترهای انقلاب تونس را وجود تنگناها و فشارهای سیاسی ، دینی ، اقتصادی و فرهنگی دانست و در عین حال گفت: بسترهای همکاری ایران با تونس در زمینه های اقتصادی سیاسی و فرهنگی وجود دارد. ۱۷ بهمن ۱۳۹۷ - ۱۰:۱۱ بین الملل آفریقا نظرات - اخبار بین الملل -

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، مردم تونس در 14 ژانویه 2011 رژیم دیکتاتوری زین العابدین بن علی را سرنگون کردند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

این انقلاب تاثیر شگرفی در جهان عرب گذاشت به گونه ای که مردم مصر و لیبی علیه دیکتاتورهای کشورهای خود به پاخاستند.  به منظور واکاوی ریشه های انقلاب تونس، دستاوردها و ناکامی های آن، تاثیرفضای مجازی در پیروزی انقلاب، جایگاه رهبری در این  انقلاب  و ساختار سیاسی کنونی تونس گفت وگویی با " محمد منصوری منش " از پژوهشگران تحولات شمال آفریقا انجام دادیم که متن آن به شرح ذیل است.

تسنیم: بسترهای سیاسی اقتصادی و اجتماعی که منجر به شعله ور شدن انقلاب تونس شد، کدامند؟ چرا رژیم بن علی ظرف دو ماه ( از دسامبر 2010 تا 14 ژانویه 2011 ) سقوط کرد؟

منصوری منش : ما نباید چنین برداشتی کنیم که رژیم بن علی ظرف دوماه سقوط کرد. در اینجا باید  پیش زمینه حرکت های سیاسی در تونس مورد توجه قرار گیرد.  شما می دانید که این کشور در حوزه مغرب عربی قرار دارد.  مغرب عربی منطقه خاصی است که تحولات تاریخی قابل توجهی در آن رخ داده است. درحقیقت، بعد از ظهور اسلام تحولات شگرفی در مغرب عربی اتفاق افتاده است.  جریان های اسلامی که از خلافت گریزان بودند،  به سمت شمال آفریقا میل پیدا کردند، لذا زیرساخت این منطقه در طول تاریخ از اسلام اهل البیتی(ع) برخوردار بوده است.  در قرون 13 و 14 میلادی که عثمانی ها در شمال آفریقا حضور پیدا کردند، تقریبا می توان گفت در این زمان بود که تغییرات فرهنگی و ساختاری در مغرب عربی شروع شد. در بین جامعه تونس جزء مناطقی بود که به دلیل داشتن زیر ساخت های اجتماعی مقاوم تر توانست در مقابل فرهنگ مهاجم بخش هایی از میراث تاریخ فرهنگی خود را به صورت نسبی حفظ کند و لذا شاهد ارتباط تاریخی مردم آن منطقه با اسلام قرون اولیه هستیم.

این کارشناس تحولات آفریقا با بیان اینکه بعد از عثمانی ها پای استعمار اروپایی به حوزه مغرب عربی باز شد ، اظهار داشت: حضور استعمار در این منطقه سبب شد تا آسیب هایی که در دوران عثمانی ها به وجود آمده بود، عمیق تر شود به ویژه در حوزه الجزایر و تونس که فرانسوی ها حضور قوی تری در آنجا داشتند. در حقیقت،  ماهیت ضد مذهبی فرانسوی ها آثار بسیار بدی را در این  کشورها به جای گذاشت. حضور استعمار در این منطقه به مبارزات سیاسی استقلال طلبانه منجر شد که در هر کشوری به گونه ای نمود پیدا کرد، اما جریان های اسلام خواهی تونس  در مقابله  استعمار یک روند غیر مسلحانه  داشتند.  یعنی جریان های مسالمت آمیزی در برابر فرانسه صف آرایی کردند.  فرانسوی هم  رفتارشان در الجزایر یک جور و در تونس  جور دیگری بود.  چون الجزایری ها با شدت عمل وارد مبارزه با استعمار فرانسه شدند  و مبارزه مسلحانه را  در پیش گرفتند، اما  در تونس چنین جریانی شکل نگرفت بلکه مبارزه  تونسی ها با استعمار فرانسه به صورت مبارزات منفی مردمی  بود که هدایت آن  را رهبران دینی  فرهنگی  و اجتماعی به عهده داشتند.

حفظ ساختارهای استعمار

وی با اشاره به عصر استقلال خواهی کشورهای مستعمر در دهه 50 و 60 قرن  گذشته گفت: استعمارگران رفتار خود را متناسب با ویژگی ها آن کشورها طراحی کردند. فرانسوی ها  با توجه  به رفتار سیاسی  و فرهنگی مردم تونس پیش دستی کردند  و از میان رهبران مبارزه  و استقلال طلب گروهی را به سرپرستی "حبیب بورقیبه" انتخاب کردند  که دارای گرایش های سکولار و غیر مذهبی بودند. این افراد پس از اعطای استقلال به تونس،  امور این کشور را به دست گرفتند.  افراد مزبور عموما در فرانسه تحصیل کرده بودند و در مسیر مبارزات سیاسی آن عصر حضور داشتند . در حقیقت،  فرانسه با این اقدام عملا ساختارهای حضور خودش را  در تونس قوی نگهداشت،  به گونه ای که هم اکنون در مراکز علمی،  دانشگاهی، فرهنگی ، هنری تونس فرانسوی ها حضور فعالی دارند. البته طی دوره " بن علی " شاهد حضور آمریکایی ها در تونس بودیم که این موضوع سبب کند شدن رشد نفوذ فرانسوی ها شد.

اسلام خواهی زیر بنای جامعه

این پژوهشگر تحولات شمال آفریقا با تاکید براینکه ساختار فرهنگی اجتماعی جامعه تونس در طول تاریخ  زیر بنای اسلام خواهی داشته است،  گفت: این ساختار با وجود تخریبی که  طی سده های گذشته متحمل شده توانسته است  باورهای دینی و فرهنگی  را در درون خود نگهدارد.  همانطوری که ما در جمهوری آذربایجان  شاهد بودیم  که شیعه بعد از ده ها سال حکومت کمونیستی،  خودش  را نگهداشت  و اکنون  درحال احیا شدن است.  در تونس نیز چنین اتقاقی در حال رخ دادن است.  مردم تونس  باورهای دینی  خود را  در نهاد خانواده  و روابط  سنتی خودشان نگهداشته اند.  ناگفته نماند که  با پیروزی انقلاب اسلامی  در ایران بازگشت به اسلام در تونس شکوفا شد.  بنده در سال 60 که  به تونس سفر کردم   در سفارت جمهوری اسلامی ایران به مناسبت دهه فجر مراسمی بر پا شده بود،  جمعیت زیادی از جوانان،  دانشجویان، خانم های محجبه تونسی  در آنجا حضور داشتند  و با شوق و اشتیاق از انقلاب اسلامی  و امام خمینی(ره) حمایت می کردند. استقبال مردم تونس در مقایسه با سایر دولت های عربی وسیع تر و پرشورتر بود به طوری که همین خیزش  مردمی نسبت  به احیای  اسلام  موجب شد،  آن جریان های خفته درون جامعه  تونس بیدار شوند،  به گونه ای که طی  دو یا سه سال بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران یک جریان شگرفی در حوزه های دانشگاهی  و مراکز سیاسی مستقل تونس ایجاد شد که به دنبال آن،  جریان اسلامگرای "الحرکه الاتجاه الاسلامیه" در این کشور به وجود آمد. به تدریح مردم تونس استقبال گسترده ای از این جریان اسلامگرا به عمل آوردند.  مطالبات جدیدی از سوی این جریان مطرح شد که حکومت حبیب بورقیبه  به شدت احساس خطر کرد و اقدام به سرکوب و تبعید مبارزان کرد.  هیچ تردیدی  وجود ندارد که این اقدام  بورقیبه با حمایت فرانسوی ها  صورت گرفت.

برکناری بورقیبه

وی افزود: در این زمان بود که جریان ها در تونس منحل  و غیر قانونی اعلام شد که  در اثر آن  گروهی  تبعید شدند  و "راشد الغنوشی"  نیز از تونس خارج  شد.  در این زمان  یک دوره  رکودی اتفاق افتاد.  بدیهی است  که حکومت تونس نسبت  به مراکز دینی و جریان های سیاسی مستقل حساسیت بیشتری  پیدا کرد.  جریان های  درون حاکمیت تونس تحلیل شان این بود  که  این سرکوب  ممکن است به  جریان های  جدیدی منجر شود و اوضاع کشور را از کنترل  خارج کند، لذا حاکمیت یک تغییراتی را در درون خود ایجاد کرد.  بدین معنا که حبیب بورقیبه را به صورت محترمانه کنار گذاشتند  و بن علی با حمایت پشت صحنه آمریکا قدرت را در دست گرفت.  در حقیقت، همان حرکتی  که رژیم شاه  در ایران در دهه 50 تحت  عنوان  نگاه نو سیاسی در ظاهر اعطای آزادی ها و احترام به شعائر دینی و ... انجام داد،  بن علی هم با همین سیاست،  قدرت را در تونس به دست گرفت. اما برخورد او با اسلامگراها همچان سختگیرانه  بود.

 تنگناهای سیاسی اقتصادی

این کارشناس تحولات شمال آفریقا  با اشاره  به تاثیرگذاری  فرهنگ غرب  بر جامعه تونس گفت:  پس از استقلال این کشور بخشی از  ارزش های حاکم  بر جامعه تونس  به طرف ارزش های فرهنگ غرب متمایل شد، لذا فساد فرهنگی  در این کشور رشد کرد.  البته تبعیض  و رانت حکومت هم در جای خودش بود. به همین دلیل،  مردم تونس در تنگنای شدید ارزش های دینی،  آزادی های سیاسی و فشارهای اقتصادی قرار داشتند و این فشارها هر روز متراکم تر می شدند.  در اینجا باید بگویم،  خود سوزی " بوعزیزی " که منشاء انقلاب تونس شد،  یک تلنگری به غیرت دینی و اجتماعی مردم تونس بود. همانطوری که  در ایران سرنخ انقلاب به شهادت مصطفی خمینی باز می گردد.  از یک مراسم بزرگداشت شروع و بعد به یکباره فراگیر شد. این فراگیری معنایش آن نیست که عامل انقلاب همان اتقاق است بلکه آن عامل، محرکی برای بروز اعتراضات مردمی بوده است. به هر حال،  جریان های مختلف با انگیزه های خودشان به انقلاب تونس پیوستند. در این انقلاب ، مردم به ویژه جوانان و پس از آن جریان های سکولار حضور داشتند اما بستر اصلی این انقلاب مردم بودند و بیشتر آنان خشم درونی خود را از رفتارها و سیاست های تبعیض آمیز و مغایر ارزش های دینی نشان دادند. بنابراین ، زمینه های انقلاب تونس  درعوامل اجتماعی فرهنگی و سیاسی این کشور ریشه دارد.

تاثیرگذاری فضای مجازی در پیروزی انقلاب

تسنیم: با توجه به نقش رسانه های فضای مجازی در انقلاب تونس بعضی ها آن را " انقلاب فیسبوکی " می نامند. نگاه شما به این زمینه چیست ؟ آیا انقلاب تونس را یک خیزش مردمی در عصر مدرن می دانید یا از نوع انقلاب های رنگی ؟

منصوری منش:  بنده عامل اصلی انقلاب تونس را همان زیر ساخت ها می دانم. از آنجایی که تونس نسبت به برخی کشورهای مغرب عربی  گرایش بیشتری به غرب داشت ، طبیعی است که پیشرفت های ظاهری در فضای مجازی بهتر از لیبی در آنجا شکل بگیرد. استفاده از رسانه های فضای مجازی قطعا در انقلاب تونس موثر بوده است، اما چنین عاملی هیچگاه نمی توانست باعث خیزش مردمی دراین کشور بشود.  ناگفته نماند که ما نمی توانیم بگوییم که اسلامگرایان  در نوک پیکان رهبری انقلاب تونس بودند همانطوری که نمی توانیم این موضوع  را در مورد مصر بگوئیم.

تسنیم: رهبری این انقلاب  را چگونه باید منظور داشت؟ آیا انقلاب تونس یک خیزش مدرن محسوب می شود که مردم از طریق فضای مجازی قرار تظاهرات در مکان مشخصی را می گذاشتند؟ تحلیل شما در این زمینه چیست؟

منصوری منش: ببینید، حافظه تاریخی مردم  درهر جامعه ای از یک طرف اندوخته ای از حوادث تلخ و نارضایتی هاست و از سوی دیگر، آرمان ها و خواسته های متراکم دست نیافته ای است که همواره در ذهن آنان موجود است. حالا صحنه بروز آن باید وجود داشته باشد. خیزش های مردمی نیازمند محرکه اولیه است.  در تونس این محرکه وجود داشت.  فقر و فشارهای اقتصادی درکف جامعه احساس می شد و در لایه های بالاتر آن، روشنفکران لائیک و سکولار ملاحظه می کردند که حق آزادی ندارند و روشنفکران اسلامگرا می دیدند که ارزش ها در کشورشان دچار آسیب های جدی شده اند.  بنابراین،  در درون جامعه تونس شاهد حضور رهبران هستیم. رهبران دینی، رهبران سیاسی تونس که در طول انقلاب در داخل یا خارج کشور حضور داشتند و فعالیت می کردند اما تحت یک سازمان واحدی نبودند. آن عاملی که شما اشاره کردید، بحث اینترنت، فضای مجازی و ارتباطات رسانه ای به زیر ساخت های خیزش مردمی در تونس کمک کرد تا این خیزش به سمت سوی براندازی رژیم بن علی حرکت کند.

شکستن حاکمیت شبه استعماری

تسنیم: به نظر شما انقلاب تونس در چه عرصه هایی موفق و در چه زمینه های شکست خورده است؟

منصوری منش: با توجه به مسائلی که تاکنون مطرح شد،  آنچه که در تونس رخ داده  یک اتفاق بزرگی است یعنی  شکستن هیمنه یک حاکمیت شبه استعماری . در حقیقت،  فرانسوی ها با اعطای استقلال به تونس از این کشور نرفتند. فرانسوی ها از الجزایر و مغرب نیز نرفته اند. هم اکنون فرانسوی ها حضور فعالی در بخش های دانشگاهی، رسانه ای ، ... و سایر ارکان حکومت دارند. بنابراین، نفس شکستن این حاکمیت یک پیروزی بزرگ در تونس محسوب می شود. بنده  براین باورم که با توجه به خمیرمایه های فرهنگی و مذهبی که در جامعه تونس شاهد آنیم ، این جامعه زود تر از دیگر کشورهای حوزه مغرب عربی در مسیر رسیدن به اهداف اسلامی خود گام بر می دارد. یعنی از الجزایر، لیبی و مصر زودتر به آرمان های اسلامی خود دست پیدا می کند. این مهم به دلیل ویژگی های بافت  فرهنگی اجتماعی جامعه تونس است.

صنعت گردشگردی مهم ترین منبع درآمد

تسنیم: در عرصه رسانه خبرهای مختلف از تونس دریافت می شود مثلا بحران های اقتصادی که از زمان های گذشته در این کشور وجود داشته و یکی از عوامل مهم انقلاب تونس محسوب می شود. مشکلات و بحران های اقتصادی نظیر نرخ بالای بیکاری، کاهش ارزش دینار، افزایش قابل توجه بهای مواد غذایی و ... همچنان ادامه دارد، به گونه ای که چندی قبل، مردم تونس در سالگرد پیروزی انقلاب شان به خیابان ها ریختند و تظاهرات کردند. به نظر شما انقلاب تونس در این زمنیه موفق عمل کرده یا شکست خورده است؟

منصوری منش: تونس فاقد منابع زیرزمینی  نفت و گاز است.  در آمدهای اقتصادی این کشور محدود است که مهم ترین آن  صنعت گردشگری است.  درحقیقت ، صنعت گردشگری یکی از مهم ترین منابع در آمدی دولت و ایجاد اشتغال در تونس محسوب می شود.  به دنبال سرنگونی رژیم بن علی صنعت گردشگری در تونس چند سالی در حالت رکورد به سربرد و به همین دلیل،  درآمدهای دولت و مردم محدود شد و آثار منفی خودش را بر اقتصاد تونس به جای گذاشت.  دوم ، نقش عوامل خارجی است ، فرانسوی ها و غربی ها تا قبل  از سرنگونی رژیم بن علی رابطه تنگاتنگی  با این رژیم  داشتند  و  کمک هایی  را در اختیار تونس  قرار می دادند،   پس از پیروزی انقلاب  در تونس طبیعی است که فرانسوی ها هیچگاه به دنبال تحکیم واقعی دولت جدید تونس نبودند  تا ارکان اقتصادی این حکومت تقویت شود.  این مسائل باعث شد تا مشکلات اقتصادی در تونس تشدید شود.  فشارهای اقتصادی موضوع جدیدی نیستند. مشکلات اقتصادی در کشوری همچون ایران که دارای نفت و گاز است  و قابل مقایسه با تونس نیست،  وجود دارد.  به نظرم  اعتراض  به وجود مشکلات اقتصادی  امری طیبعی است. از طرفی خود یکی از نشانه های فضای آزاد بعد سقوط نظام پیشین است. در اینجا باید به این نکته اشاره کنم که راشد الغنوشی ر هبر حزب النهضه تونس  با توجه به شکست اخوان المسلمین در مصر کوشید روندی در تونس ایجاد کند تا دولت در اختیار جریان و گروه خاص اسلامگرایان نباشد تا تنها مخاطب و پاسخگوی  مردم در قبال مشکلات اقتصادی باشد.  شما می دانید که اتحادیه مشاغل  درتونس خیلی قوی هستند  به گونه ای  که می توانند رهبری اعتراضات مردمی را به عهده بگیرند.

تعدد سیاسی(چندحزبی)

تسنیم: جامعه تونس به رهبری حزب النهضه به سمت تعدد سیاسی در حرکت است ؟

منصوری منش:  النهضه می کوشد تا رهبری خودش را در این زمینه به صورت غیر مستقیم اجرایی کند. شما می دانید که این حزب بیشترین کرسی را  در پارلمان  دارد. الkهضه نمی خواهد خودش  را به عنوان برنده در عرصه سیاسی این کشور نشان دهد.

شکاف در حزب النداء تونس

تسنیم:. شما می دانید که مشکلاتی بین النهضه  و حزب النداء تونس  وجود دارد.  این درحالی است که حزب " تحیا تونس(زنده‌باد تونس) به تازگی  توسط یوسف الشاهد تشکیل شده است. این حزب متشکل از سیاستمداران  میانه رو دموکرات است  که تعداد زیادی از اعضای حزب النداء  به آن پیوسته اند.  به نظر می رسد حزب تحیا تونس  در انتخابات آینده این کشور رقیب النهضه خواهد بود. در همین حال، یکی از احزاب مهم تونس  نیز خواستار ائتلاف با حزب النهضه شد تا تمساح های سیاست آنها  را نخورند.  به نظر شما روند سیاسی در تونس چه سمت و سویی خواهد داشت؟

منصوری منش: از آنجایی که احزاب سیاسی تونس بعداز بیداری اسلامی  پای به عرصه گذاشته اند،  وضعیت این احزاب همچون رژیم بن علی نیست.  چرا ؟  به دلیل اینکه احزاب سیاسی  کنونی در تونس مجبورند در یک صحنه واقعی  سیاسی ایفای  نقش کنند. در زمان بن علی  احزاب باید کاری می کردند  که حکومت راضی شود،  فرانسوی ها راضی شوند.  اکنون حاکمیت به عنوان یک جریان مستبد وجود ندارد که احزاب سیاسی را محدود کند.  بنابراین، احزاب مجبورند قابلیت های واقعی خودشان را نشان بدهند. شما می دانید که یوسف الشاهد عضو حزب النداء تونس بود با وجود این ، او با " قائد السبسی" موسس این حزب و رئیس جمهور تونس مشکل پیدا کرد. این درحالی است که حزب النداء تونس بیشتر قائم به شخص السبسی است. با توجه به کهولت او با کنار رفتن السبسی حزب النداء تونس دچار می شود و به همان میزان کنشگری این حزب در عرصه تحولات سیاسی این کشور کاهش خواهد یافت.  

تسنیم : اکنون حزب النداء تونس دچار شکاف شده است. اعضای همین حزب به عضویت حزب تحیا تونس به رهبری یوسف  الشاهد در آمده اند.

منصوری منش : بله، این شکاف ایجاد شده است و این موضوع خیلی طیبعی است.  شما تاریخ تحولات انقلاب اسلامی ایران  طی دهه 60 و 70 را ملاحظه کنید.  تنوع جریان های سیاسی ، بالا و پایین شدن آنها،  فراز و نشیب های شان و تغییرمواضع شان یک بی ثباتی در آراء سیاسی احزاب به راحتی  قابل مشاهده است.  این موضوع هم  در تونس وجود دارد. این وضعیت طبیعی است اما این یک روندی است که به سمت قانونمند شدن آرایش سیاسی در تونس حرکت می کند.

درک واقعیت های موجود توسط احزاب

تسنیم: این قانونمند شدن آرایش سیاسی برچه اساس خواهد بود؟  براساس معیار جامعه مدنی نظام مند می شود یا براساس ساختار سکولار؟

منصوری منش : شما نمی توانید در جامعه تونس جریان های سکولار و لیبرال را  حذف کنید.  این جریان ها دستکم  طی دهه های آینده  وجود خواهند داشت.  ما برای  دریافت پاسخ  برخی سئوالات باید نگاهی به خودمان بکنیم  مثلا اصلاح طلب های دهه 70 آلان  برای بقای خود ناگزیربه تغییر وضعیت شده اند. اکنون جریان اصلاح طلب خودش را منتقد دولت نشان می دهد که در آن شراکت دارد.  جریان به اصطلاح  اعتدالی هم تغییر پیدا می کنند. سیال بودن این نوع  احزاب در جوامع اسلامی قاب پیش بینی است.  یعنی اینها به خاطر عدم برخورداری  از مبانی فکری سیاسی مستحکم دچار تحولات می شوند.  احزاب تونس نیز همین طور هستند.  بنابراین ، احزاب لائیک و سکولار این کشور به سمت درک  واقعیت های موجود در تونس حرکت خواهند کرد اما عرض بنده این است که روند تحولات سیاسی فرهنگی در این کشور یک روند روبه رشد برای شکل گیری جریان های سیاسی اسلامی است. حتی النهضه که  در درون خود دچار چالش شده است، آن نیز به سمت شرایطی حرکت می کند که بتواند آرمان های اسلامی  خود  را در حوزه سیاست  اجرایی کند.

لازمه چنین حرکتی آن است که  تمام جریان ها  در چارچوب قواعد جامعه بایستی  شروع به شکل گیری آراء مردم و جذب آنان کنند.  یعنی  هر جریانی  که بر محور قاعده جامعه توانست بیشترین آراء مردمی را  به خود جلب کند،  آن جریان می تواند برگ برنده  در صحنه آینده تونس را در اختیار داشته باشد.  پس به دلیل  وجود ساختارهای تاریخی  و توانمندی های فرهنگی که در جامعه تونس وجود دارد،  این امید است  که اقبال بیشتری  به جریان های اسلامگرا بشود، البته به شرطی که جریان های اسلامگرا از اندیشه  و رویکرد های مستقل و مبتنی بر باورهای معتبر اسلامی برخوردار باشند. نا گفته نماند، جریان های اسلامگرای در جهان  اهل سنت  به ویژه اخوانی ها درحوزه  اندیشه سیاسی و حکومتداری اسلامی با اتکاء به ظرفیت های مردمی برای مواجه شدن با چالش های داخلی و خارجی،  ضعف هایی دارند. اما به نظر می رسد رهبری اسلامگرای  در تونس به صورت  نسبی به دنبال افزایش ظرفیت های دینی مردم است و همزمان با آن می کوشد  تا عقلانیت دینی و سیاسی اسلامگرایان داخلی را تقویت کند.

تفاوت در اندیشه های اسلامی

تسنیم: شما می دانید مصر، عربستان و امارات حملات شدیدی را علیه اخوان المسلمین  به راه انداخته اند و حزب النهضه را به گرایش به اخوانی متهم کرده اند.  این درحالی است که به تازگی قانون مساوات زن و مرد در ارث از تصویب پارلمان این کشور گذاشت و النهضه مخالفتی با آن نکرد.

منصوری منش : خب این از نقاط ضعف النهضه است.

تسنیم: با توجه به فشارهایی که  به النهضه  وارد می شود.  شما چشم انداز مناسبات تونس با عربستان، امارات و مصر  را چگونه ارزیابی می کنید؟

منصوری منش: قرائت مسلمانان شمال آفریقا از اسلام با قرائت مسلمانان سایر کشورهای عربی مثل شورای همکاری خلیح فارس به کلی متفاوت و متمایز است.

تسنیم: این تفاوت و تمایز در چیست؟

منصوری منش : مردم و جامعه مصر را نباید در کنار عربستان و امارات قراردهیم. تمایز در اندیشه فکری ، مذهبی و اسلامی تونسی ها با سعودی ها و اماراتی ها کاملا مشهود است. یعنی مردم شمال آفریقا به ویژه ساکنان تونس رفتارهای تعصب آمیز و متحجرانه  را برنمی تابند. آن تحجرهایی که در جریان های افراطی وجود دارد،  اصلا با اخلاق و منش مردم تونس سازکاری ندارد. در مجموع، فرهنگ مردم شمال آفریقا به ویژه تونسی ها به نوعی با فرهنگ اهل البیت ( ع ) درآمیخته است.

تسنیم: ببخشید که سخن شما را قطع می کنم،  برخی از جنگجویان داعشی از مغرب، مصر، الجزایر و تونس بودند.

منصوری منش: بله، این چنین افرادی در هر جامعه ای وجود دارند لذا این موارد جزء استثناء ها محسوب می شوند.  هنگامی که شما ملاحظه می کنید، در تونس و سایر کشورهای شمال آفریقا نه فقط اسلامگراها بلکه سکولارها نگاهی متفاوت به تحولات سوریه داشتند و این نگاه آلان مثبت تر هم شده است.  بنده می خواهم عرض کنم که رفتار تونسی ها کاملا متفاوت است. بنابراین،  ما نمی توانیم چنین گزینه ای را بپذیریم که در هماوردهای سیاسی خارجی در داخل تونس که در آینده خواهیم داشت،  جریان سعودی اماراتی نقش عمده ای در تحولات سیاسی فرهنگی تونس داشته باشد. اکنون مراکز دینی به تدریج درحال احیا شدن هستند.  حوزه های اندیشه ای درحال نوین سازی هستند. در این عرصه ها اصلا جای سعودی ها نیست.

 بسترهای همکاری ایران با تونس

تسنیم: جای تفکرات نزدیک به اندیشه های ایران در تونس را چگونه ارزیابی می کنید؟ آیا این امکان وجود دارد که با ارائه کمک های معنوی بتوان نقش بیشتری در آنجا ایفا کرد؟

منصوری منش: اکنون رایزن فرهنگی ایران در تونس فعال است البته این کارها تدبیر می خواهد.  اگر انسان از روی احساسات عمل کند کار خراب می شود.

تسنیم: منظور از تفکرات نزدیک به ایران قرابت فرهنگی است. در حقیقت،  از ظرفیت هایی که داریم  پلی برای تقویت مناسبات دو کشور بسازیم.

منصوری منش : هیچ شکی وجود ندارد از میان کشورهای اسلامی که می تواند در تونس کار فرهنگی انجام دهد و اقبال داشته باشد، جمهوری اسلامی ایران است. این موضوع را باید در نظر داشت البته موانع و فشارها را نیز بایستی دید. مثلا چنانچه راشد الغنوشی تحت فشارهای سیاسی نبود سبک و مدل مردم سالاری اسلامی را برای حکومت انتخاب می کرد. بنده نمی خواهم بگویم تمام نگرش ها و رویکردهای الغنوشی موجه است. برخی اشکالات به حوزه اندیشه ای باز می گردد. با وجود این، اسلامگرایان تونسی درحوزه سیاسی محدودیت دارند.  هنگامی الغنوشی می گوید " من تاکید ندارم که اسلامگرایی را در عرصه سیاسی پیگیری کنم " این یعنی چه ؟ یعنی باور دارد که سیاست اسلامی توان برون رفت ازمشکلات کنونی جامعه تونس را ندارد. این یک اشتباره اصولی است . او به این ارزش ها  و آرمان ها در حوزه نظر باور دارد اما تحلیلش این است از لحاظ سیاسی ، دولت، مشکلات اقتصادی و حتی خود مردم تونس آمادگی پذیرش فشارهای ناشی از اعلام کردن رویه اسلامگرایی در حکومت را ندارند. به هرحال، بستر برای ایران هم در عرصه اقتصادی  و هم سیاسی فرهنگی وجود دارد اما تدبیر می خواهد. عرض بنده این است که ایران  در رفتار سیاسی نباید بگوید تهران فقط  به گروه ها و احزاب اسلامگرا توجه دارد.  ایران بایستی به جریان های سکولار نزدیک شود و تعاملات و همکاری سیاسی با آنها را هم داشته باشد تا  نهضت بیداری اسلامی در جامعه تونس به اهدافش برسد.

نبود فضای برای عادی سازی روابط با تل آویو

تسنیم: شما روابط تونس با آمریکا، رژیم صهیونیستی و برخی کشورهای عربی را چگونه ارزیابی می کنید؟

منصوری منش : جامعه تونس به دلائلی که بیان شد،  پذیرای برقراری روابط با تل آویو نیست. در حکومت این کشور افرادی حضور دارند که دغدغه شان این نیست که تونس با رژیم صهیونیستی رابطه داشته باشند.  این درحالی است  که برخی شخصیت های سکولار و لیبرال در تونس وجود دارند که خواهان روابط با اسرائیلی ها هستند. آنان این حقیقت را در حوزه حکومت می دانند امروز هیچ جریان سیاسی  نمی خواهد کاری کند که مردم  را در این شرایط سخت تحریک شوند.  قطعا بخش قابل توجهی از جامعه تونس نسبت به روند عادی سازی مناسبات با تل آویو حساسیت ویژه ای دارد. چنانچه دولت به سمت چنین اقدامی حرکت کند، حتما با شرایط جدیدی مواجه خواهد شد.

آشنا کردن مردم با آفریقا توسط رسانه ها

تسنیم: شما فکر می کنید اگر مطلبی در سئوالات بنده نبود و شما ضروری می دانید که مطرح شود خوشحال خواهم شد که بشنوم.

منصوری منش : کار شما رسانه است . ما بایستی درباره کشورهای شمال آفریقا و خود این قاره کار کنیم. رسانه های ما دراین زمینه واقعا ضعیف و کم کارند. بنده دراین زمینه دولتمردان به ویژه مسئولان وزارت خارجه را مقصر می دانم. ما آفریقا را در تمام زمینه از جمله روابط اقتصادی فراموش کرده ایم. اکنون تصویری که ایرانیان از کشورهای آفریقایی دارند،  واقعا یک تصویر غیر واقع بینانه است. به نظرمن مهم ترین کاری که باید رسانه ها انجام دهند، این است که مردم را با فرهنگ، اقتصاد و ظرفیت هایی که در کشورهای آفریقایی وجود دارند، آشنا کنند. یکی از کارهای مهمی که امروز باید انجام دهیم،  در صنعت گردشگری است چرا باید جای ما دراین صنعت خالی باشد؟  ما باید بخشی از گردشگران ایرانی که به اروپا یا ترکیه می روند،  تشویق کنیم  به تونس و سایر کشورهای آفریقایی سفر کنند تا از قبل آن مناسبات فرهنگی و اقتصادی و سیاسی خود را با این کشورها گسترش دهیم. این مهم ترین کاری است که باید ایران انجام دهد.

تسنیم: از فرصتی که در اختیار ما قرار دادید تشکر می کنم

منصوری منش: ممنون موفق باشید.

 

گفت وگو از عباس سیدمیر جمکرانی

R7969/P/S8,88/CT2 واژه های کاربردی مرتبط تونِس

منبع: تسنیم

کلیدواژه: تون س تون س

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۲۶۵۰۶۵۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

تعاملات اقتصادی و سیاسی ایران با کشورهای دوست، راهبرد برد- برد است

معاون اول رئیس‌جمهور گسترش روابط با آفریقا را راهبرد اساسی ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی دانست و گفت: تعاملات اقتصادی و سیاسی تهران با کشورهای دوست و همچنین جهان براساس راهبرد برد-برد است.

به گزارش خبرگزاری ایمنا، محمد مخبر عصر _ شنبه هشتم اردیبهشت_ در حاشیه دومین اجلاس بین المللی ایران و آفریقا در دیدار «کنستانتینیو چیونگا» معاون رئیس جمهور زیمباوه با اشاره به ظرفیت‌های بسیار زیاد دو کشور برای تأمین و گسترش همکاری‌های فی مابین افزود: تعاملات اقتصادی و سیاسی جمهوری اسلامی ایران با کشورهای دوست و جهان براساس راهبرد برد-برد است.

معاون اول رئیس جمهور تبادلات علمی و دانشجویی، توسعه حمل و نقل و حل مسائل مالی و بانکی برای تسهیل روابط بخش خصوصی دو کشور را از دیگر زمینه‌های همکاری‌های ایران و زیمباوه برشمرد و تأکید کرد: دو کشور باید با ارزهای ملی خود تعاملات اقتصادی انجام دهند و نیاز به ارز کشور سوم که دشمن مشترک دو ملت هم است، وجود ندارد و در این راستا باید برنامه مشترک و جامع ۱۰ ساله همکاری دو کشور تهیه و پیگیری و همچنین تفاهم نامه‌ها و قراردادهای امضا شده هر چه سریع‌تر اجرایی و عملیاتی شود.

کنستانتینو چیونگا معاون رئیس جمهور زیمباوه نیز با اشاره به توسعه روابط دیپلماتیک دو کشور از زمان پیروزی انقلاب اسلامی تأکید کرد: ایران و زیمباوه در یک مسیر حرکت می‌کنند و با وجود جدایی و مسیر طولانی جغرافیایی، اهداف مشترک بسیار زیادی در برابر نظام سلطه دارند.

وی همچنین با محکومیت حمله رژیم صهیونیستی به کنسولگری ایران در دمشق و تسلیت شهادت سرداران سپاه در این حمله تأکید کرد: تحریم‌های گسترده کشورهای غربی برای از بین بردن استقلال ایران و زیمباوه بوده است اما دو کشور می‌توانند با تعمیق روابط خود تحریم‌های دشمنان دو ملت را خنثی کنند.

وی همچنین با تأکید بر اجرای ۱۲ تفاهم نامه امضا شده بین ایران و زیمباوه در دولت سیزدهم تصریح کرد: پیشرفت‌های شرکت‌های دانش بنیان و بخش خصوصی جمهوری اسلامی بسیار چشمگیر بوده است و به دنبال تقویت زیرساخت‌های همکاری دو جانبه براساس راهبرد برد-برد و بهره گیری از ظرفیت‌های ایران در زمینه‌های معدنی، انرژی، سلامت، پزشکی، کشاورزی، آبیاری مدرن و امنیت غذایی هستیم.

کد خبر 748539